Rách chóp xoay vai là tình trạng tổn thương gân cơ thuộc nhóm cơ chóp xoay, dẫn đến đứt một phần hoặc hoàn toàn gân cơ này. Nếu không được điều trị kịp thời, người bệnh có thể phải chịu những tổn thương hay thậm chí là đứt khớp vai.
Vậy rách chóp xoay vai là gì? Triệu chứng và điều trị như thế nào? Cùng tìm hiểu qua chia sẻ của BS.CKII Võ Văn Mẫn - Trưởng khoa Chấn thương chỉnh hình - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn.
Chóp xoay vai là nhóm gồm 4 cơ và gân cơ giúp giữ vững khớp vai và hỗ trợ vận động khớp vai bao gồm: cơ dưới vai, cơ trên gai, cơ dưới gai, cơ tròn bé cùng hệ thống dây chằng. Gân của các cơ này bám vào xương cánh tay và xương bả vai, tạo thành một "vòng bít" xung quanh khớp vai. Khi các cơ này co lại, chúng sẽ kéo gân, giúp di chuyển xương cánh tay theo các hướng khác nhau. Chóp xoay vai rất quan trọng trong việc duy trì sự ổn định và linh hoạt của khớp vai và xương cánh tay.
Rách chóp xoay vai là tình trạng tổn thương gân cơ thuộc nhóm cơ chóp xoay, dẫn đến đứt một phần hoặc hoàn toàn gân cơ này. Tổn thương chóp xoay vai có thể gây ra các triệu chứng như đau vai, sưng, yếu và hạn chế vận động. Triệu chứng đau âm ỉ ở vai và trầm trọng hơn vào ban đêm. Đây là bệnh lý thường gặp ở người cao tuổi, người lao động nặng cần nâng tay lên quá đầu lặp đi lặp lại nhiều lần trong công việc, vận động viên,... gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng vận động và chất lượng cuộc sống.
Chia sẻ về nguyên nhân gây rách chóp xoay vai, BS.CKII Võ Văn Mẫn cho biết: Rách chóp xoay vai thường gặp ở người có độ tuổi ngoài 40 tuổi với nguyên nhân do chấn thương hoặc do khớp vai bị thoái hóa.
Nguyên nhân gây thoái hóa chóp xoay khớp vai bao gồm:
Rách chóp xoay nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách có thể dẫn đến đứt toàn bộ gân cơ chóp xoay, gây hạn chế vận động, yếu liệt cánh tay, thoái hóa khớp vai. Đặc biệt lâu ngày có thể gây teo cơ và cứng khớp vai. Triệu chứng đầu tiên của người bị rách chóp xoay vai là những cơn đau âm ỉ sâu bên trong vai hoặc có thể có cảm giác như bị dao đâm cùng tình trạng khó cử động khớp vai. BS.CKII Võ Văn Mẫn cho biết thêm.
Những triệu chứng sớm nhận biết rách chóp xoay bao gồm:
Điều trị rách chóp xoay tùy thuộc vào mức độ tổn thương và tình trạng sức khỏe của người bệnh. Các phương pháp điều trị bao gồm điều trị không phẫu thuật và điều trị phẫu thuật.
BS.CKII Võ Văn Mẫn chia sẻ: Rách chóp xoay không tự lành nếu không phẫu thuật, nhưng nhiều người có thể cải thiện chức năng và giảm đau bằng phương pháp điều trị không phẫu thuật bằng cách tăng cường cơ vai bằng tập vật lý trị liệu. Có thể mất đến một năm để tình trạng được cải thiện. Áp dụng trong trường hợp bệnh nhân bị rách bán phần chóp xoay, viêm gân chóp xoay hoặc mắc các bệnh nội khoa nặng, không thể tiến hành phẫu thuật.
Mang đai bảo vệ khớp vai hoặc treo tay và nghỉ ngơi để vai có thời gian lành lại.
Chỉ được thực hiện trong trường hợp các phương pháp điều trị khác không hiệu quả. Áp dụng cho bệnh nhân bị rách hoàn toàn chóp xoay, hoặc những trường hợp rách gân cơ vai từ 3cm trở lên, điều trị bảo tồn 3-6 tháng nhưng không đáp ứng điều trị hoặc đáp ứng chậm và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân, bác sĩ sẽ chỉ định điều trị bằng phẫu thuật.
Phẫu thuật nội soi là tiêu chuẩn vàng trong điều trị rách chóp xoay vai. Đây là một phẫu thuật khó, đòi hỏi phẫu thuật viên có chuyên môn sâu về nội soi khớp vai, cần các trang bị, dụng cụ, trang thiết bị máy móc đầy đủ.
Ưu điểm của nội soi: ít xâm lấn, độ thẩm mỹ cao, ít tàn phá mô mềm, giảm nguy cơ nhiễm trùng, hồi phục nhanh, rút ngắn thời gian nằm viện, có thể xử trí được hầu hết tổn thương ở vị trí sâu mà mổ hở không vào được.
Kỹ thuật khâu gân chóp xoay bị rách có thể thực hiện khâu một hàng hoặc khâu hai hàng tuỳ vào kinh nghiệm, kỹ năng của phẫu thuật viên, dụng cụ, trang thiết bị....
Áp dụng khi rách nhiều gân hoặc vết rách lớn, không khâu được bằng nội soi.
Mổ mở giúp khâu gân rách, chuyển cơ thông thường là chuyển cơ lưng rộng.
Trường hợp rách lớn, để cải thiện chức năng khớp vai có thể thực hiện mổ hở để thay khớp vai.
Nếu có dấu hiệu của bệnh viêm, rách chóp xoay: đau, hạn chế vận động khớp vai… cần đi khám tại cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, không đắp lá hoặc tiêm khớp vai ở những cơ sở không uy tín.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn có áp dụng Bảo hiểm y tế và Bảo hiểm sức khỏe.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn