Viêm bàng quang cấp tính là bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu cấp do những vi khuẩn trong bàng quang gây nên.

 

Bệnh có thể tái đi tái lại ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống của người bệnh. Cùng tìm hiểu viêm bàng quang cấp qua những chia sẻ từ BS.CKII Lê Văn Hiếu Nhân - Phó Trưởng khoa Ngoại Tổng hợp - chuyên khoa Tiết niệu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn.

 

1. Viêm bàng quang cấp tính là gì?

Viêm bàng quang cấp tính là tình trạng bàng quang bị viêm đột ngột. 

Hầu hết trường hợp viêm bàng quang cấp do nhiễm trùng gây ra. Nhiễm trùng này thường được gọi là nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI: urinary tract infection).

Viêm bàng quang cấp tính cũng có thể do một số nguyên nhân khác như: biến chứng của một số bệnh hoặc phản ứng với một số loại thuốc.

 

 

Điều trị viêm bàng quang cấp tính với kháng sinh cho trường hợp nhiễm vi khuẩn và điều trị theo nguyên nhân đối với viêm bàng quang cấp tính không nhiễm trùng.

 

2. Các triệu chứng của viêm bàng quang cấp tính là gì?

Các triệu chứng của viêm bàng quang cấp tính có thể xuất hiện đột ngột và rất khó chịu, bao gồm:

• Cảm giác muốn tiểu thường xuyên và tiểu gấp
• Tiểu buốt, khó tiểu
• Nước tiểu có mùi hôi hoặc nồng nặc
• Nước tiểu đục
• Có máu trong nước tiểu
• Cảm giác bàng quang đè nặng hoặc chuột rút ở giữa vùng bụng dưới hoặc lưng
• Sốt nhẹ
• Ớn lạnh

 

 

3. Nguyên nhân gây viêm bàng quang cấp là gì?

Hệ tiết niệu bao gồm: Thận; Niệu quản; Bàng quang; Niệu đạo.

Thận lọc chất thải từ máu và tạo ra nước tiểu. Nước tiểu sau đó đi qua hai ống niệu quản đến bàng quang. Bàng quang là nơi lưu giữ nước tiểu, sức chứa của cơ quan này khoảng từ 300 - 500 ml nước tiểu. Nước tiểu sau đó đi ra khỏi cơ thể qua một ống gọi là niệu đạo.

 

Nguyên nhân thường gặp của viêm bàng quang cấp tính là nhiễm trùng bàng quang do vi khuẩn E. coli gây ra.

Vi khuẩn gây nhiễm trùng tiểu thường xâm nhập vào niệu đạo và sau đó di chuyển lên bàng quang. Khi vào bàng quang, vi khuẩn bám vào thành bàng quang và nhân lên. Điều này dẫn đến tình trạng viêm mô lót (mô đệm) bàng quang. Nhiễm trùng cũng có thể lan đến niệu quản và thận.

 

Mặc dù nhiễm trùng là nguyên nhân phổ biến gây viêm bàng quang cấp tính, nhưng một số yếu tố khác có thể khiến bàng quang và đường tiết niệu dưới bị viêm. Bao gồm:

• Một số loại thuốc, đặc biệt là thuốc hóa trị cyclophosphamide và ifosfamide.
• Xạ trị vùng chậu.
• Sử dụng ống thông tiểu trong thời gian dài.
• Vệ sinh vùng kín không đúng cách tạo cơ hội thuận lợi cho vi khuẩn từ hậu môn xâm nhập vào bàng quang.
• Biến chứng của các tình trạng khác, bao gồm đái tháo đường, sỏi thận hoặc phì đại tuyến tiền liệt lành tính.

 

4. Các yếu tố nguy cơ gây viêm bàng quang cấp tính là gì?    

Nữ giới dễ bị viêm bàng quang cấp tính hơn nam giới vì niệu đạo ngắn hơn và gần hậu môn hơn, có thể chứa vi khuẩn có hại. Điều này làm cho vi khuẩn dễ dàng xâm nhập vào bàng quang hơn. Hơn một nửa trong số tất cả phụ nữ đều trải qua một lần nhiễm trùng đường tiết niệu dưới trong đời.

 

 

Các yếu tố sau đây cũng có thể làm tăng nguy cơ viêm bàng quang cấp tính:

• Quan hệ tình dục không sử dụng biện pháp an toàn.
• Sử dụng một số loại biện pháp tránh thai như gel hoặc kem diệt tinh trùng.
• Lau bộ phận sinh dục từ sau ra trước sau khi đi vệ sinh.
• Trải qua thời kỳ mãn kinh, lượng estrogen giảm gây ra những thay đổi trong đường tiết niệu nên dễ bị nhiễm trùng hơn.
• Sử dụng kháng sinh thường xuyên hoặc trong thời gian dài.
• Mắc một tình trạng làm suy yếu hệ thống miễn dịch, chẳng hạn như HIV hoặc liệu pháp ức chế miễn dịch.
• Bị đái tháo đường.
• Đang mang thai.
• Bị sỏi thận.
• Bị phì đại tuyến tiền liệt.
• Bất thường ở đường tiết niệu bẩm sinh.
• Sử dụng ống thông tiểu.
• Phẫu thuật tiết niệu.

 

5. Viêm bàng quang cấp tính được chẩn đoán như thế nào?

Để chẩn đoán bác sĩ có thể cho người bệnh thực hiện thêm một số xét nghiệm:

Phân tích nước tiểu

Khi nghi ngờ nhiễm trùng bàng quang, bác sĩ có thể sẽ yêu cầu lấy mẫu nước tiểu của người bệnh để kiểm tra sự hiện diện của vi khuẩn, chất thải của vi khuẩn hoặc tế bào máu. Một xét nghiệm khác gọi là cấy nước tiểu có thể được thực hiện trong phòng thí nghiệm để xác định chính xác loại vi khuẩn gây nhiễm trùng.

 

Nội soi bàng quang

Là một kỹ thuật thăm khám bên trong bàng quang và hệ tiết niệu bằng cách dẫn một ống rỗng có gắn camera ở đầu (ống nội soi) đi xuyên qua niệu đạo để quan sát đường tiết niệu xem có dấu hiệu viêm hay không.   

 

Siêu âm, chẩn đoán hình ảnh

Phương pháp chẩn đoán này thường không bắt buộc, được dùng khi bác sĩ không thể tìm được nguyên nhân gây ra các triệu chứng. Các chẩn đoán hình ảnh như chụp X-quang hoặc siêu âm có thể giúp bác sĩ kiểm tra xem liệu có khối u hoặc các bất thường về cấu trúc khác gây ra tình trạng viêm hay không. Bác sĩ có thể quan sát tình trạng ứ nước ở đường tiết niệu, dò tìm các khối u, bề mặt và thành bàng quang. Từ đó xác định người bệnh có bị viêm bàng quang cấp hay không.

 

6. Viêm bàng quang cấp tính được điều trị như thế nào?    

Viêm bàng quang cấp tính do nhiễm vi khuẩn

Điều trị bao gồm một đợt kháng sinh từ ba đến bảy ngày nếu viêm bàng quang do vi khuẩn gây ra và nếu là nhiễm trùng tiểu tái phát, có thể cần một đợt điều trị dài hơn.

Các triệu chứng có thể sẽ bắt đầu biến mất sau một hoặc hai ngày điều trị, nhưng người bệnh phải tiếp tục dùng thuốc kháng sinh theo đúng thời gian bác sĩ kê đơn để tránh tình trạng kháng kháng sinh. Điều quan trọng là phải đảm bảo nhiễm trùng đã biến mất hoàn toàn và không tái phát. 

Bác sĩ cũng có thể kê toa thuốc giảm đau đường tiết niệu như phenazopyridine trong vài ngày đầu để giúp người bệnh giảm bớt sự khó chịu trong khi chờ thuốc kháng sinh có hiệu lực.

 

Viêm bàng quang cấp tính không nhiễm trùng

Điều trị theo nguyên nhân đối với viêm bàng quang cấp tính không nhiễm trùng. 

Ví dụ: 

Do dị ứng hoặc không dung nạp với một số hóa chất hoặc sản phẩm nhất định, cách điều trị là tránh hoàn toàn các sản phẩm này.

Viêm bàng quang do hóa trị hoặc xạ trị: Điều trị với thuốc giảm đau.

Bên cạnh đó, người bệnh cần điều chỉnh thói quen để có thể hỗ trợ cơ thể tự chữa lành bàng quang bằng cách uống nhiều nước và đi tiểu đều đặn.

 

 

7. Phòng ngừa viêm bàng quang

Nếu đang gặp phải các triệu chứng của viêm bàng quang cấp tính, người bệnh có thể giảm bớt sự khó chịu trong khi chờ thuốc kháng sinh hoặc các phương pháp điều trị khác có tác dụng. Một số biện pháp có thể làm tại nhà bao gồm:

• Uống nhiều nước.
• Tắm nước ấm.
• Chườm túi chườm nóng lên vùng bụng dưới.
• Tránh cà phê, nước ép cam quýt, thức ăn cay và rượu.
• Tránh sử dụng các phương pháp ngừa thai có thể dẫn đến thay đổi sự phát triển của vi khuẩn, chẳng hạn như màng ngăn hoặc bao cao su được xử lý chất diệt tinh trùng.
• Không nhịn tiểu.

 

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn có áp dụng Bảo hiểm y tế và Bảo hiểm sức khỏe.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn