Viêm bàng quang cấp - Nguyên nhân, triệu chứng, điều trị và phòng ngừa

Viêm bàng quang cấp là tình trạng nhiễm trùng ở bàng quang, thường do vi khuẩn gây ra với những triệu chứng như tiểu buốt, tiểu rắt. Bệnh thường gặp ở nữ giới và có thể tái đi tái lại ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống của người bệnh. 

 

Viêm bàng quang cấp tính là gì?

Viêm bàng quang cấp tính là tình trạng bàng quang bị viêm đột ngột và tạm thời, gây ra những triệu chứng cấp tính. Bệnh thường kéo dài từ vài ngày đến vài tuần, dễ tái phát và gây ra những biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách.

 

Viêm bàng quang cấp là gì?

 

Điều trị viêm bàng quang cấp tính với kháng sinh cho trường hợp nhiễm vi khuẩn và điều trị theo nguyên nhân đối với viêm bàng quang cấp tính không nhiễm trùng.

 

Nguyên nhân gây viêm bàng quang cấp

Viêm bàng quang cấp do vi khuẩn

Hầu hết trường hợp viêm bàng quang cấp do nhiễm trùng gây ra. Vi khuẩn có thể xâm nhập vào bàng quang khi vệ sinh không đúng cách hoặc do các thủ thuật y tế liên quan đến đường tiết niệu. Vi khuẩn thường xâm nhập vào niệu đạo và sau đó di chuyển lên bàng quang. Khi vào bàng quang, vi khuẩn bám vào thành bàng quang và nhân lên. Điều này dẫn đến tình trạng viêm mô lót (mô đệm) bàng quang, gây viêm nhiễm và khiến người bệnh khó chịu với các triệu chứng như tiểu buốt, tiểu rắt... Thậm chí, nếu không điều trị kịp thời, nhiễm trùng có thể lan lên thận gây ra các biến chứng nguy hiểm.

 

Viêm bàng quang cấp do vi khuẩn

 

Viêm bàng quang cấp không do nhiễm khuẩn

Nhiễm trùng là nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm bàng quang cấp tính, nhưng bên cạnh đó vẫn có một số nguyên nhân khác có thể khiến bàng quang và đường tiết niệu dưới bị viêm. Bao gồm:

• Viêm bàng quang kẽ: Người bệnh có thể bị viêm bàng quang do một căn bệnh mãn tính gọi là viêm bàng quang kẽ. Bệnh này gây ra nhiều cơn đau và cảm giác khó chịu ở bàng quang, thường khó chẩn đoán và điều trị khỏi hoàn toàn. 
• Viêm bàng quang liên quan đến thuốc, chẳng hạn như một số loại thuốc dùng để điều trị ung thư (hóa trị), đặc biệt là thuốc hóa trị cyclophosphamide và ifosfamide.
• Viêm bàng quang do xạ trị: Xạ trị ung thư bàng quang có thể gây tổn thương không mong muốn ở mô bàng quang và gây viêm bàng quang. 
• Viêm bàng quang do dị vật: Sử dụng ống thông tiểu trong thời gian dài có thể khiến nhiễm trùng do vi khuẩn và tổn thương mô dễ xảy ra hơn. 
• Viêm bàng quang do hóa chất: Một số người có thể cực kỳ nhạy cảm với các hóa chất có trong một số sản phẩm nhất định. Những sản phẩm này có thể bao gồm sản phẩm tạo bọt, dung dịch vệ sinh phụ nữ hoặc gel diệt tinh trùng. Phản ứng dị ứng có thể xảy ra bên trong bàng quang, gây viêm.
• Viêm bàng quang liên quan đến các tình trạng bệnh lý khác như bệnh tiểu đường, sỏi thận, phì đại tuyến tiền liệt hoặc chấn thương tủy sống.

 

Viêm bàng quang không do vi khuẩn

 

Các triệu chứng của viêm bàng quang cấp tính

Các triệu chứng của viêm bàng quang cấp tính có thể xuất hiện đột ngột và rất khó chịu, bao gồm:

• Cảm giác muốn tiểu thường xuyên và tiểu gấp
• Tiểu buốt, khó tiểu
• Nước tiểu có mùi hôi hoặc nồng nặc
• Nước tiểu đục
• Có máu trong nước tiểu
• Cảm giác bàng quang đè nặng hoặc chuột rút ở giữa vùng bụng dưới hoặc lưng
• Sốt nhẹ
• Ớn lạnh

 

 

Những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc viêm bàng quang cấp

• Giới tính: Phụ nữ có nguy cơ cao hơn nam giới do niệu đạo ngắn hơn và gần hậu môn, tạo điều kiện cho vi khuẩn dễ dàng xâm nhập vào bàng quang hơn. Hơn một nửa trong số tất cả phụ nữ đều trải qua ít nhất một lần nhiễm trùng đường tiết niệu dưới trong đời.
• Quan hệ tình dục không an toàn hoặc thay đổi bạn tình thường xuyên. Ngoài ra, việc sử dụng một số loại biện pháp tránh thai như gel hoặc kem diệt tinh trùng cũng làm tăng nguy cơ mắc viêm bàng quang cấp.
• Vệ sinh không đúng cách: Lau chùi từ hậu môn về phía trước hoặc không vệ sinh sạch sẽ sau khi đi vệ sinh.
• Sử dụng ống thông tiểu: Tăng nguy cơ nhiễm khuẩn đường tiết niệu và viêm bàng quang.
• Mang thai: Thay đổi hormone và áp lực lên bàng quang có thể làm tăng nguy cơ viêm nhiễm.
• Trải qua thời kỳ mãn kinh, lượng estrogen giảm gây ra những thay đổi trong đường tiết niệu nên dễ bị nhiễm trùng hơn.
• Bệnh lý: Sỏi thận, đái tháo đường, phì đại tuyến tiền liệt bẩm sinh.

 

Phụ nữ có thai là đối tượng có nguy cơ cao mắc viêm bàng quang cấp

 

Viêm bàng quang cấp có nguy hiểm không?

Viêm bàng quang cấp tính thường không gây ra những biến chứng nghiêm trọng nếu được điều trị kịp thời. Tuy nhiên, nếu không điều trị hoặc điều trị không đúng cách, bệnh có thể dẫn đến một số biến chứng như:

Viêm nhiễm lan rộng: Viêm bàng quang có thể lan lên thận, ảnh hưởng đến chức năng thận.

Viêm nhiễm tái phát: Nếu không điều trị dứt điểm, viêm bàng quang có thể tái phát nhiều lần.

Đặc biệt, viêm bàng quang cấp có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như viêm bể thận hoặc nhiễm trùng huyết. Do đó, việc nhận diện và điều trị sớm là rất quan trọng để tránh các biến chứng.

 

Viêm bàng quang cấp có thể tái phát nhiều lần

 

Viêm bàng quang cấp tính được chẩn đoán như thế nào?

Để chẩn đoán bác sĩ có thể cho người bệnh thực hiện thêm một số xét nghiệm:

Xét nghiệm nước tiểu

Khi nghi ngờ nhiễm trùng bàng quang, bác sĩ có thể sẽ yêu cầu lấy mẫu nước tiểu của người bệnh để kiểm tra sự hiện diện của vi khuẩn, chất thải của vi khuẩn hoặc tế bào máu. 

Kết quả xét nghiệm có thể cho thấy:

• Nhiều tế bào bạch cầu trong nước tiểu: Bạch cầu niệu dương tính từ (++) đến (+++) (≥ 104 WBC/ml)
• Sự hiện diện của vi khuẩn: Đây là một dấu hiệu rõ ràng của nhiễm trùng đường tiết niệu. Vi khuẩn niệu ≥ 105 vi khuẩn/ml
• Phát hiện chất nitrit: Đây cũng là một dấu hiệu cho thấy có vi khuẩn trong nước tiểu.

 

Nội soi bàng quang

Là một kỹ thuật thăm khám bên trong bàng quang và hệ tiết niệu bằng cách dẫn một ống rỗng có gắn camera ở đầu (ống nội soi) đi xuyên qua niệu đạo để quan sát đường tiết niệu xem có dấu hiệu viêm hay không.

 

Siêu âm, chẩn đoán hình ảnh

Phương pháp chẩn đoán hình ảnh thường không bắt buộc, được dùng khi bác sĩ không thể tìm được nguyên nhân gây ra các triệu chứng. Các chẩn đoán hình ảnh như chụp X-quang hoặc siêu âm có thể giúp bác sĩ kiểm tra xem liệu có khối u hoặc các bất thường về cấu trúc khác gây ra tình trạng viêm hay không. Bác sĩ có thể quan sát tình trạng ứ nước ở đường tiết niệu, dò tìm các khối u, bề mặt và thành bàng quang. Từ đó xác định người bệnh có bị viêm bàng quang cấp hay không.

Siêu âm thường chỉ được thực hiện nếu tình trạng viêm bàng quang phức tạp hoặc liên tục tái phát.

 

Viêm bàng quang cấp tính được điều trị như thế nào?    

Viêm bàng quang cấp tính do nhiễm vi khuẩn

Điều trị bao gồm một đợt kháng sinh từ ba đến bảy ngày nếu viêm bàng quang do vi khuẩn gây ra và nếu là nhiễm trùng tiểu tái phát, có thể cần một đợt điều trị dài hơn.

Các triệu chứng có thể sẽ bắt đầu biến mất sau một hoặc hai ngày điều trị, nhưng người bệnh phải tiếp tục dùng thuốc kháng sinh theo đúng thời gian bác sĩ kê đơn để tránh tình trạng kháng kháng sinh. Điều quan trọng là phải đảm bảo nhiễm trùng đã biến mất hoàn toàn và không tái phát. 

Bác sĩ cũng có thể kê toa thuốc giảm đau đường tiết niệu như phenazopyridine trong vài ngày đầu để giúp người bệnh giảm bớt sự khó chịu trong khi chờ thuốc kháng sinh có hiệu lực.

 

Viêm bàng quang cấp tính không nhiễm trùng

Viêm bàng quang cấp tính không nhiễm trùng được điều trị theo nguyên nhân gây bệnh, chẳng hạn như ngừng sử dụng thuốc gây dị ứng, điều trị bệnh lý nền hoặc thay đổi phương pháp điều trị ung thư.

Bên cạnh đó, người bệnh cần điều chỉnh thói quen để có thể hỗ trợ cơ thể tự chữa lành bàng quang bằng cách uống nhiều nước và đi tiểu đều đặn giúp tống vi khuẩn ra khỏi cơ thể.

Ngoài ra, người bệnh có thể áp dụng một số biện pháp hỗ trợ điều trị như:

Tránh các thức uống kích thích như cà phê, rượu hoặc nước có ga.

Giữ vệ sinh sạch sẽ vùng kín và lau chùi từ trước ra sau.

Sử dụng thuốc giảm đau và chống viêm theo chỉ định của bác sĩ.

 

 

Uống nhiều nước và đi tiểu đều đặn giúp tống vi khuẩn ra khỏi cơ thể.

Những phương pháp hỗ trợ giảm triệu chứng viêm bàng quang trong quá trình điều trị

Nếu đang gặp phải các triệu chứng của viêm bàng quang cấp tính, người bệnh có thể giảm bớt sự khó chịu trong khi chờ thuốc kháng sinh hoặc các phương pháp điều trị khác có tác dụng. Một số biện pháp có thể làm tại nhà bao gồm:

• Uống nhiều nước, ít nhất 2 lít nước mỗi ngày.
• Tắm nước ấm.
• Vệ sinh sạch sẽ vùng kín, đặc biệt là trước và sau khi quan hệ tình dục. Đi tiểu ngay sau khi quan hệ tình dục để loại bỏ vi khuẩn.
• Chườm túi chườm nóng lên vùng bụng dưới.
• Tránh cà phê, nước ép cam quýt, thức ăn cay và rượu.
• Tránh sử dụng các phương pháp ngừa thai có thể dẫn đến thay đổi sự phát triển của vi khuẩn, chẳng hạn như màng ngăn hoặc bao cao su được xử lý chất diệt tinh trùng.
• Không nhịn tiểu.
• Tránh mặc quần áo quá chật, đặc biệt là quần lót, để giảm ma sát và giữ vùng kín thông thoáng.
• Điều trị kịp thời các bệnh lý đường tiết niệu và thận.
• Tăng cường hệ miễn dịch bằng chế độ ăn uống lành mạnh và tập luyện thể dục thường xuyên.

 

Thăm khám khi có những dấu hiệu bất thường như tiểu buốt, tiểu rắc

 

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn có áp dụng Bảo hiểm y tế và Bảo hiểm sức khỏe.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn